Malkorburu inguruko prospekzioa

Larunbat honetan taldeko zazpi kide ibili gara Malkorbu eta Maomendi inguruko basoa orrazten, kobazuloen bila. Eguraldia alde izan genuen eta egun onuragarria.

EspeleoGiseko programekin lanean hasteko lehen urratsak ematen ari gara eta gipuzkoako Aralarrekin hasiko gara; guretzat eremu ezagun eta errazena dena. Gipuzkoako lurpeko ondarearen balorazioan, barrunbe interesgarrien  waipointak egiaztatzen ari gara fidagarrizko GPSren laguntzaz.

Malkorburu mendiari kareharrizko bi barra paraurgoniana eta beste bi barra harea-buztin tartekatuz, mendebaldetik ekialdera gurutzatzen zaizkio. Halaber, hegoaldeko maldetan bada ere kareharrizko bigarren barra urgonianoa.

Sektore honetako barrunbe guztiak M eta H mendialdean kokatzen dira eta bi sakonune itxi eta txiki sortarazi dira. Erdialdean topatzen dira leize gehienak eta hauetatik bakarren bat besterik, egoera aktiboarekin. Malkorburuko maldetan dozena erdi bat leize aurkitu eta etorkizunerako eginkizunak zorroan jaso genituen.

Mallozuloko depresioak Mallozulogueneko leizea du gaur egun isurbidea, 10 metroko sakonerekin. Barruan sartzen den ura sakonean lotzen da Mallozuloko leizearekin eta bere 100 metroko goibeherarekin sektore honetako luzeena baita.

Aspalditik genbiltzan leize honen atzetik (sei urte daramala honen bila adierazten zuen Kokolok) eta gaurko hirugarren saiakeran aurkitu genuen orain dela hamabost urte leize honetan taldeko “gazteenak” espeleosokorrozko praktika bat egin zuenetik. Nahastuta zeuden buruz jasotako erreferentziak, basabide berriak, baita mendiko basoen itxura, orain lehen baino askoz zikina eta itxiagoa.

MALLOZULO:  sarbidea Malkorburuko gailurretik mendebaldera jaisten den depresio txiki baten behealdean aurkitzen da. Aho zabala eta maldaz behera, enbor eta lokatzez josia.

Lareoko urtegi inguruan ere izan ginen, basitzalean bazkaldu baino lehenago koba eta gaineko leizeak bisitatzen.

LAREDOKO Kobea: 750-m kotan. Barrunbe hau diaklasa batean industuta dago E-M norabidean, eta hiru sarbide ditu, bi horizontalak eta bertikala bestea, 20 x 10 metroko gela handi batera iristeko. Ezker izkinean dagoen makur zulo batetik, beste 30 metroko galeri eder batekin jarraitzen du. Gelako zorua leorra eta horizontala da, bloke eta buztinarekin jalkita, erdikaldean bloke handi bat dago kokatuta aldare baten itsuraz. Garai bateko arte diren arrastoak argi ikusten dira oraindik.

Egoaldeko sarreran zelaigune artifizial txiki bat dago lurzoru blokeekin egindakoa eta eusteko horma oinarria bezala. Barrunbe honetan zeramika zatiak eta sukarrizko xafla bat aurkitu ziren, lehen gizakientzat aterpe aproposa dirudienez.

Ubeiko isurbide zorabiagarria.

UBEIKO LEIZEA Sastarri hego-malda eta Maomendi mendiko ipar-maldaren artean itxita dagoen depresio baten behealdean kokatzen da eta kareharrizko lehen urgonianoko barra Maomendiko buztin hareatsuekin kontaktuan. Bizirik dagoen isurbidea. Bere ahotik (20 metroko putzu inbutiformea), eztarriraino sartzen zaizko aipatutako bustiezinezko lurretan osatutako bi erreketatik datozen urak, kaskada ikusgarri bat osatuz.

Ona hemen Joxemiel Barandiaranek “Agamundako izkutuki izugarriak” idazlaneko lerro batzuk: “Maumendia’ren ondoan daude Ubedi izeneko leizea eta ordekea. Leize ontan bizi izan omentziran jentillak, baxajaunek, maruak eta zezen-iduriko beste irelu batzuek. An barruan egoitza aundiak omen dira eta aietan egoten jentillak aipa ditugun ireluak. Iñoiz, inguruan dabiltzan kristauak entzuten omendituzte arpe-barrundik datozen abesti, txitu, ttunttun eta beste joare edo siñu ederrak. Bainan asko urbiltzen bazera leize-atakara, dana ixiltzen. Esaunda batek digunez, bein Ostiral-santuz, Imatzene baserriko iru anai igo omentziran Ubedi-ingurura eta leizetik urbil asi txabola eraikitzen. Iru txekor gorri leizetik irten eta txabola-egilleengana abiatu. Auek izutu eta Agauz izeneko mendigañeruntz iges. Txekorrak euren atzetik. Iru anaietan bat Agauz’ko Aldatsa deitzen diogun arratean ill omentzan; bigarrena berriz, beerago Sinolatza’ko saroian. Irugarrena iritxi omantzan Imatzene’ra; bainan, andik egun gutxi barru, bera ere ill.”